جاذبه های گردشگری استان مرکزی

در آستانه بهار و تعطیلات نوروز قرار داریم. شمار زیادی از هموطنان ارجمندمان برای تهیه بلیت سفر از هم اکنون خود را آماده کرده اند.

عده ای هم که از وسیله نقلیه شخصی استفاده می کنند، در تدارک تهیه بیمه نامه و برگه معاینه فنی برای خودروهای خود هستند.خبرنگاران ما هم همراه شما عزیزان، معرفی استان ها و نقاط دیدنی میهن اسلامیمان را آغاز کرده اند تا با آگاهی کامل از وضع شهرها و نقاطی که برای انتخاب گذران تعطیلات هنوز دودل هستید، محل اقامت خود را برگزینید.

امید اینکه در این سفرها به شما خوش بگذرد و سالم به خانه و کاشانه خود بازگردید.

استان مرکزی با وسعتی معادل ۲۹ هزار و ۴۰۵کیلومتر مربع ۸/۱درصد از مساحت کشور را به خود اختصاص داده است.این استان بااستانهای تهران، قزوین، لرستان، اصفهان، قم و همدان همجوار است.

استان مرکزی از سه نوع اقلیم متنوع، نیمه بیابانی، معتدل کوهستانی و سرد کوهستانی برخوردار است.

این استان دارای ۱۰ شهرستان، ۲۸ شهر، ۱۸ بخش، ۶۱ دهستان و ۱۵۳۹ آبادی دارای سکنه است که ۸۹۴ آبادی آن بیشتر از ۲۰ خانوار جمعیت دارند و براساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت استان بیش از یک میلیون و ۳۵۱ هزار نفر اعلام شده است.

 

موقعیت مرکز استان
شهرستان اراک (مرکز استان) از شمال به تفرش، از مغرب به همدان و ملایر از مشرق به شهرستان محلات و از جنوب به شهرستان خمین و شازند محدود شده است و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱۷۰۰ متر است.

شهرستان اراک از لحاظ وسعت دومین شهرستان استان بعد از شهرستان ساوه است.

 

ویژگی های تاریخی
شهر اراک از نظر تاریخی در مقایسه با سایر شهرهای استان مرکزی به دوره قاجار و سلطنت فتحعلی شاه می رسد.

در اوایل سلطنت قاجار در بلوک عراق (بخش وسیعی از محدوده امروزی استان مرکزی) به علت وسعت زیاد و جمعیت فراوان در زمان فتحعلی شاه قشونی به نام عراق تشکیل شد و یوسف خان گرجی از فتحعلی شاه تقاضا کرد برای مرکز قشون عراق عجم (اراک) قلعه ای نظامی ساخته شود.

به همین علت بافت اولیه شهر اراک به صورت قلعه ای به نام «سلطان آباد» شکل گرفت و در سال ۱۲۳۱ هـ ـ ش به پایان رسید. هنگامی که راه آهن جنوب از کنار شهر عبور کرد و ایستگاهی در کنار شهر ساخته شد، نام ایستگاه را «اراک» گذاشتند. سپس بخشنامه ای ابلاغ شد که نام آبادی های مجاور ایستگاه به نام همان ایستگاه خوانده شود.

از این رو این منطقه اراک نامیده شد. برای کلمه اراک معانی گوناگونی ذکر شده است که تعدادی از آنها عبارتند از: تخت پادشاهی، پایتخت، باغستان و نخلستان، شهرستان، باغ و بارگاه «پروفسور هرتسفلد» آلمانی هم اراک را شکل فارسی کلمه عراق به معنی «سرزمین هموار» دانسته است.

شهرستانهای دیگر استان مرکزی عبارتنداز آشتیان، تفرش، دلیجان، خمین، شازند، ساوه، محلات، مأمونیه و کمیجان.

 

جاذبه های طبیعی و تاریخی
استان مرکزی در عرصه گردشگری مورد توجه گردشگران بوده و منزل و زادگاه تاریخی امام خمینی(ره) و بیت پدری آن حضرت در محله قدیمی سرپل خمین قرار دارد که سالیانه مورد بازدید خیل عظیمی از ایرانگردان و جهانگردان قرار می گیرد. این خانه حدود ۱۷۰ سال قدمت دارد.

مسجد جامع ساوه:
بنای مسجد جامع در جنوب شهر ساوه قرار دارد و یکی از آثار ارزشمند هنر معماری، نقاشی، کاشیکاری و گچبری با توجه به پژوهش های انجام شده معماری این بنا متعلق به قرن های اول اسلام پیش از سده پنجم هـ ـ ق است و با قدیمیترین مساجد ایران چون مسجد تاریخانه دامغان، مسجد اولیه شوش، مسجد جامع عتیق یزد و مسجد جامع فهرج قابل قیاس است.در گوشه شمال شرق و بیرون از چهار دیواری مسجد جامع ساوه، مناره رفیع و آجری متعلق به دوره سلجوقی قرار دارد.

مسجدسرخ:
با مسجدانقلاب هم در ضلع شمالی میدان قدیمی (انقلاب) شهر ساوه قرار دارد و به دلیل وجود تزئینات و کتیبه های قرمز رنگ آن به مسجد سرخ معروف است.

 

آتشکده ها
آتشکده آتشکوه:
بنای این آتشکده در هشت کیلومتری جنوب شرق نیمور محلات، بر سر راه قدیمی نیمور به رباط ترک و اصفهان قرار دارد.

این بنا در دامنه یک رشته کوه و در حاشیه جنوبی روستای «آتشکده» ساخته شده و از دو بخش ایوان و چهار طاق تشکیل شده است.

آتشکده فردجان (فردقان):
روستای کوچک «فردجان» در شمال غرب فراهان قرار دارد و این آتشکده بر روی تپه ای مجاور فراهان دیده می شود.

آتشکده بروز:
این آتشکده تاریخی در روستای «راهگرد» در ۶۵ کیلومتری شمال شرق شهر اراک قرار دارد و مربوط به دوران ساسانی است.

 

محوطه تاریخی آوه
محوطه باستانی آوه:
به مساحت حدود ۵/۱ کیلومتر مربع به صورت یک تپه بزرگ به ارتفاع ۲۳ متر در وسط و تپه ماهورهایی در اطراف تپه اصلی است. این محوطه آثاری از دوره های پیش از تاریخ و دوران اسلامی را در خود جای داده است.

محوطه تاریخی ذلف آباد:
در ۲۲ کیلومتری شمال اراک، در یکی از مناطق توابع فراهان آثاری دیده می شود که به آن شهر قدیمی «ذلف آباد» می گویند.

روستای تاریخی الویر:
روستای «الویر» در۷۰کیلومتری شمال غرب ساوه و در بخش فرقان قرار دارد و یکی از روستاهای باستانی منطقه محسوب می شود.

بنای باستانی خورهه:
نیز در ۴۸ کیلومتری شمال شرقی شهرستان محلات و در مجاورت روستای «خورهه»قرار دارد. این بنا متعلق به قرن چهارم هـ . ق است. از این مجموعه دو ستون سنگی یک پارچه (شش تله) برجا مانده است.

کمیاب بودن آثار عهد سلوکیان در ایران به این معبد ارزش و اهمیت ویژه ای بخشیده است.

 

غارهای تاریخی
غار شاه کیخسرو:
این غار در غرب «شازند» در جنوب غرب اراک در بالای کوه شازند قرار دارد. این غار طبیعی و افسانه ای دارای مدخل ورودی به عرض ۹۰/۱ و ارتفاع ۳۰/۱ متر رو به غرب است. بعد از ورودی، غار به طول ۱۸ متر و عرض متوسط ۶ متر و ارتفاع ۳ متر نمایان می شود.

روی دیوار غار، کلمات پولاد و تیرانداز، سیاوش و شهریار حک شده است.

غار شاه بلبل:
در نزدیکی غار شاه بلبل مجسمه ای وجود دارد که اهالی منطقه به آن نام «عمره» یا «عمرو» داده اند. اخیراً این نظریه مطرح شده است که احتمالاً این مجسمه به «آناهیتا» تعلق دارد و مسلماً مربوط به قبل از اسلام است.

غار آقداش:
این غار در کوه های شمال روستای «آقداش» از دهستان کوهپایه بخش نوبران شهرستان ساوه قرار دارد و دارای آثار نقوشی از سکونت انسان در عصر کشاورزی است.