کلوت شهداد

جاذبه هاي گردشگري ايران- کلوت به کوههاي شني اي مي گويند که بر اثر عامل فرسايشي غالب کوير ” باد ” ايجاد مي گردد و فرم ها و شکلهاي مسحور کننده اي را ايجاد ميکنند که کمتر کسي ميتواند پس از ديدن اين مناظر , انگشت به دهان نماند و مسحور اين زيبايي بي مانند نشود.
کلوت که از ترکيب دو واژه” کل” به معني “آبادي” و “لوت” که نام بيابانش هست آمده است. .
وقتي ناگهان در دل بيابان لوت چشمتان به سازه هاي خاکي عجيب و غريب بيفتد و اين سازه هاي خاکي تا چشم کار ميکنند ديده ميشوند ، انگار وارد يک شهر شده ايد. شهري بدون هيچ سکنه اي که انگار تنها براي ارواح ساخته شده. شايد براي همين است که ميگويند اينجا شهر جن و پري است.
«شهداد» تا كرمان صد كيلومتر فاصله و تا شهر افسانه‌اي «كلوتها» 40 كيلومتر فاصله دارد. اين منطقه در بين زمينشناسان به يکي از «قطب هاي گرمايي زمين» معروف است. همين خشكي كوير ممکن است گردشگران را از اروپاي سبز به ايران بكشاند.
در نزديكي شهداد، «نبکا»‌ها (گلدانهاي كويري) وجود دارد كه گاه طول آنها به 10 متر مي رسد؛ در حالي که بلندترين نبکاهاى صحراهاى افريقا 3 متر طول دارند.
شهر افسانه‌اي کلوتها 11 هزار کيلومتر مربع وسعت دارد و فاصله اش با شهداد تنها 40 كيلومتر است؛ و حدود 20 هزار سال قبل، با فرسايش آبي و بادى، به وجود آمده است. در کوير شهداد، 100 هکتار نمکزار به شکل جوشش تخم مرغي وجود دارد که در هيچ جاى دنيا مشابه آن نيست. در محدوده‌اي 30 هزار کيلومتري، در دل لوت، هيچ حياتي وجود ندارد. شاهد اين ادعا جسد سالم گاوي است كه در زمستان سال ???? در كوير لوت تلف شده است. پس از گذشت 15 سال از آن زمان، جسد اين گاو – در حالي كه براثر نور شديد آفتاب خشك شده بود – بدون هيچ تغييري پيدا شد.
اين گرما و خشكي بينظير مي شد تا بهترين منبع درآمد براي بوميان منطقه باشد، اما اكنون جز آزار و اذيت هيچ چيزي برايشان ندارد. افزايش شديد دماي هوا در تير ماه، در بخش محروم شهداد كرمان، شمار زيادي از خانواده‌هاي محروم اين منطقه را وادار به كوچ كرده است. عوارض افزايش دما تأثير نامطلوب خود را در بخش كشاورزي بر جاي گذاشته است.
«خبيص»، يا نام قديم شهداد، درحاشيه غربي و دامنه شرقي كوهستان سيرچ واقع شده است. اين ‌بخش در پاي بلندترين كوههاي اين ناحيه، يعني سيرچ و جفتان، قرار گرفته است و ارتفاع بلندترين قله آن به 3هزار و 990 متر مي‌رسد.
قلل ارتفاعات اين كوهستان تا اواخر ارديبهشت‌ ماه پوشيده از برف است؛ ‌از اين‌ رو، آبهاي فراواني به طرف دشت جريان دارد .
در حاشيه غربي دشت لوت، جز در منطقه بم، هيچ ‌مكاني به اين اندازه از آب دايمي برخوردار نيست. به نظر مي‌رسد كه از هزاران سال پيش، اطراف خبيص بزرگترين ناحيه براي تمركز جمعيت بوده است.
شهداد در ارتفاع 430 متري از سطح دريا قرار دارد. از سمت شرق فاصله آن تا دشت لوت حدود 30 كيلومتر و مشرف به جلگه‌اي است به نام تكاب كه بخش‌ اصلي خبيص را تشكيل مي‌دهد.
آب دايمي شهداد از رودخانه «درختنگان» تأمين مي‌شود. اين رودخانه از ارتفاعات «هي‌نامان» سرچشمه مي‌گيرد و از راه دره درختنگان عبور مي‌كند؛ در مدخل تنگه «چهار فرسخ»، به طرف شمال منحرف مي‌شود، سپس از طريق آبادي ابراهيم‌آباد به سوي لوت جريان مي‌يابد. آب اين رودخانه در زمستان فراوان و در تابستان كم مي‌شود. در تنگه چهار فرسخ، شعبه‌اي از رودخانه درختنگان جدا شده و مستقيم رو به شرق، به طرف شهداد، جاري است.
شهداد كنوني به شكل مثلثي است كه رأس آن به طرف دره «كناران» و قاعده آن به سمت شرق در حوزه تكاب قرار گرفته است و به كلوتهاي موازي حاشيه لوت منتهي مي‌شود. زمينهاي شهداد تمام پوشيده از باغهاي مركبات و خرماست.