جاذبه هاي گردشگري ترکيه- اياصوفيه يا حاجياسوفيا (فرزانه مقدس) معروف‌ترين بنا و يكي از زيباترين‌هايشان در استانبول است. اين ساختمان ابتدا كليساي مسيحيت شرق بود که در دوره امپراتوري بيزانس به سال ??? ميلادي بنا به دستور امپراتور کنستانتين بزرگ ساخته شد. و بعد در قرن ? ميلادي توسط جاستنيانوس مورد بازسازي و مرمت قرار گرفت. براي بازسازي بنا دو معمار به نام‌هاي ايسيدوروس (از ميلتوس يا سوكلي فعلي) و آنتييوس (از تراللس يا آيدنلي فعلي) ماموريت يافتند. بنا با كار ?? هزار كارگر در طول پنج سال و تحت نظر ??? استاد باشي تكميل شد و به تاريخ ?? آراليك ??? افتتاح شد. اين کليسا نخست کليساي بزرگ نام گرفت. پس از فتح استانبول، سلطان محمد دوم دستور داد کليساي اياصوفيه را به مسجد تبديل کنند. سليمان اول دستور داد نقاشي‌ها و نگارگري‌هاي داخل اياصوفيه را بپوشانند تا نماز جمعه در آنجا خوانده شود. سليم دوم به معمار سنان دستور داد که اياصوفيه را مرمت کند. در زمان مراد سوم، مناره و منبر و محراب به ساختمان اياصوفيه افزوده شد. در زمان مراد چهارم، آياتي از قرآن به خط مصطفي چلبي در ديوارها و سقف اياصوفيه نگاشته شد؛ علاوه بر اين لوحه‌هايي دور تا دور سقف اياصوفيه نصب شد که در آن نام الله، محمد، ابوبکر، عمر، عثمان، علي، حسن و حسين نوشته شده بود. اين لوحه‌ها در زمان سلطنت عبدالمجيد با الواح مدوري که به خط ابراهيم افندي نوشته شده بود، جايگزين گرديد. پس از اعلام حکومت جمهوري در ترکيه و به قدرت رسيدن آتاترک، اياصوفيه به موزه تبديل شد و تا امروز به همين شکل باقي مانده‌است.
ارتفاع گنبد بزرگ اين قصر از سطح زمين ?? متر و قطر آن ?? متر مي‌باشد كه بوسيله ?? پشت‌بند بزرگ و روي چهار ستون اصلي سوار شده است. لحظه اي درنگ و تأمل در اين قصر کافي است تا توجه شما به وجود موازئيک‌هاي متعلق به دوره بيزانس که در ساخت اين مکان مورد استفاده قرار گرفته معطوف شود.
داخل مسجد در دست بازسازي است و داربست‌هاي بسياري به صورت برج تا گنبد ادامه يافته‌اند.
نكته: موزاييك‌هاي زيباي مسجد خصوصاً آنهايي كه در گالري است را از دست ندهيد. گالري از طريق مسير بالارو سنگي سمت چپ ورودي در دسترس است.